Kültür, birtoplumun milli kimliklerini ihtiva eden değerler bütünüdür. Kendi içinde dahaküçük parçalara ayrılmakla birlikte, budeğerler, bağlı olduğu ulusun kabullendiği ve ortak yaşamanın bir ürünü olarakortaya çıkar. Diğer uluslarla olan kültürel etkileşim belli oranlarda o kültürehizmet ederken, bu oranın artmasıyla kültürel anlamda toplumda bir yozlaşmameydana gelir. Bu yozlaşma değerinin artması o toplumun kimliğine sahipçıkmasıyla doğru orantılıdır. İnsanları bir arada yaşamaya sürükleyensebeplerin belki de en önemlisi ortak kimlik anlayışıdır. Ortak kimliğin neticesinde var olankültürdür. Kültürün unsurları yani kültürün içini dolduran, yine ortak kimliklemevcudiyet kazanan şeylerdir. Bunlar dil, din, tarih, medeniyet, sanat,görenekler, adetler, örfler olarak sıralanabilir. Bu unsurların da kendiarasında olan münasebeti sebebiyle ortaya çıkan yeni değerler de söz konusudur.Buna misal edebiyattır. Edebiyat kültürel unsurların birbirleriyleetkileşiminden ortaya çıkmış olup; tüm bu unsurların yekunu mahiyetindedir.Edebiyat ancak unsurların sağlamlığından, yere basan bir yapısının olmasındankaynaklanmaktadır. Ayrıca edebiyatın gücü kültürün gücünü buna bağlı olarak daortak kimliğin ve toplumun gücünü simgeler niteliktedir.
Arı, temiz bir kültürün ortakkimliğe sıkı sıkıya bağlı bir toplumun eseri olacağından bahsettik. Bununyansıması olarak da edebiyatın ortaya çıktığından bahsettik. Söz konusu bukavramlar soyut nitelik taşımaktadır. Ancak bu kavramlara somut nitelikkazandıran toplumlar var ki Kahramanmaraş bunun başını çeker niteliktedir.Kahramanmaraş, ortak kimliğine bağlı, yozlaşmadan uzak, farklı kültürlerle olanetkileşimini pozitif yönde değerlendirmiş güzide şehirlerimizdendir. Bu sebeplesaf bir edebiyatın Kahramanmaraş'ta zahir olmuş olması kaçınılmazdır.Kahramanmaraş gerek tarihi dokusu, gerek kültürel değerleriyle, örfüyle, ananesiylebaşlı başına bir edebiyattır; bir sanattır. Kahramanmaraş sahip olduğu doğalgüzellikleriyle, havasıyla, suyuyla bir çok şiire meydan; bir çok şaire ilhamolmuştur. Tarihin derinliklerinden beri bu böyle süregelmiştir.Karac'oğlanların Dadaloğluların yüreğine ilham olmuş onların şiirleriylefışkırmıştır. Birçok türkü mani ağıt kaynağını Kahramanmaraş'tan alan su olupçağlamıştır asırlık yolculukta. Evliya Çelebi gibi alanında ün salmış seyyahlarKahramanmaraş'ı eserlerine konu edinmişler; aksinin onlar için büyük gafletolacağını bilmişlerdir. Tüm bunların yanında şehrimizin yetiştirdiğikökünü Kahramanmaraş'ın kültüründen alan, devrinde ve günümüzdeadından hala söz ettiren mütefekkir, şair ve edipler vardır. Bunların ilkiNecip Fazıldır. Mayasını Kahramanmaraş topraklarından alan Necip Fazıl Türkedebiyatının şüphesiz en büyük mütefekkiri, şairi ve yazarıdır. Necip Fazıl, ''Ben İstanbul'da doğup büyüdüm amadamarlarımda taşıdığım kanla tam bir Maraşlıyım.'' sözüyle özüne olansadakatini dile getirmiştir. Necip Fazıl'ın yanında Erdem Bayazıtlar, Abdurrahim Karakoçlar, AbdurrahmanKarakoçlar, Cahit Zarifoğlular Bahattin Karakoçlar ve ismi zikredilmeyen niceşairin mayası Kahramanmaraş'tır. Edebiyatın bir kolu olan divan edebiyatına daşüphesiz usta şairler sunmuştur Kahramanmaraş. Sümbülzade Vehbi Efendi divanedebiyatında ekol niteliğinde bir şair olarak ün salmıştır. Yazın anlamındaNuri Pakdiller, Rasim Özdenörenler, Ahmet Taşgetirenler yadsınamayacakbüyüklükte şöhrete sahip fikir adamlarımızdır. Kahramanmaraş sadece şair, edipve mütefekkir çıkarmamıştır topraklarından. Birçok esere birçok şiire hemmuhteva hem de esin kaynağı olmuştur. Faruk Nafiz Çamlıbel, Han Duvarlarışiirinde, ''Maraşlı Şeyhoğlu Satılmışımben.'' derken Kahramanmaraş'ın göze çarpan kültürel yapısından vazgeçemeyipilham kaynağı olarak kullanmıştır. Ahmet Hamdi Tanpınar bir dönem milletvekilliolarak görev yaptığı Kahramanmaraş'ı ve halkını övgülere sığdıramamıştır. AşıkMahsuni Şerif Kahramanmaraş'ta bulmuştur türkülerine kelam, sazına tel, sözünemuhatap... Onu usta bir ozan yapan sazından, sözünden önce Maraşlı kimliğidir.
Kahramanmaraş hüzündür, coşkudur, düğündür, bayramdır. Kahramanmaraş gurbettir,sıladır. Kahramanmaraş ayrılıktır, Kahramanmaraş özlemdir, Kahramanmaraşvuslattır.. Kahramanmaraş ebediyettir, edeptir, edebiyattır. Kahramanmaraş'tadoğan bir insan burada doğmanın verdiği getiriden ötürü şiirdir, şairdir, ediptir, edebiyatçıdır. Öyle insanlarımız vardır ki ya şair olmuşşiirlere ya da şiir olmuş şaire... Öyle insanlarımız var ki ya destan olmuşyazılmış yahut Kahramanmaraş'ın destanını yaşmıştır.
Hülasayı kelam Kahramanmaraş sevda olmuş şiirlerde söylenen, huzur olmuşsazlardan süzülen, hüzün olmuşkalemlerden dökülen...
Hacı Musa Dedeoğlu